• مفاخر و مشاهير نيشابور

          نيشابور به علت شرايط ويژه جغرافيايي وموقعيت ويژه در تاريخ ايران و اسلام از همان صدر اسلام مورد توجه بسياري از بزرگان حوزه تمدن اسلام بوده است كه با انگيزه هاي گوناگون كسب علم، تجارت،‌ زندگي و سكونت، فعاليت هاي اجتماعي و فرهنگي و... به اين شهر آمده و ماندگار اين ديار شده اند. شماري از اصحاب پيامبردر اين شهر مدفونند كه به علت زلزله ها، يورش ها و ويراني هاي پياپي دقيقا محل آرامگاه آنان را نمي دانيم ولي به هر تقدير از محدوده مضجع شريف آن بزرگان اطلاع اجمالي داريم و در اين شهر علاوه برخيل بي شمار دانشمندان كه در اين سرزمين آرميده اند. اين شهر به بركت حضور و وجود بقاع متبركه شماري ازعلويان و امام زادگان نيز متبرك شده است. كه تا اوايل قرن ششم هـ .ق بيش از 4300 دانشمند و اديب از اين شهر برخاسته اند. امروز نيشابور مديون بزرگ مردان و انديشه وراني كه از خاك پاك نيشابور برخاسته اند و در عرصه هاي مختلف افتخاراتي را براي نيشابور به ارمغان آورده اند كه ما در اينجا به ذكر ستاره هاي درخشان اين ديار مي پردازيم از جمله:
    1 ابوالقاسم عبدالرحمن بن علي نيشابوري ملقب به " بقراط الثاني" 15 عبدالرحم سلمي نيشابوري 29 حسن متكلم نيشابوري
    2 علي بن عبدالله بن احمد نيشابوري 16
     محمد بن يحيي سيبك نيشابوري
    30 مسلم بن حجاج نيشابوري
    3
    ابوعبدالله محمد بن عبدالله بن محمد حمدويه نعيم بن الحاكم مشهور به
    " ابوعبدالله الحاكم وابن البيع "
    17
    سيفي نيشابوري
    31 رفيع مروزي
    4 شيخ عبد الجواد متخلص به " اديب نيشابوري" 18
    شاه محمود نيشابوري معروف به " زرين قلم "
    32 محمد محروق
    5 اميرالشعراء‌عبدالملك برهاني 19
    شطيطه نيشابوري
    33 ابوعبدالله معزي نيشابوري
    6 محمد بن يحيي بن اسماعيل بن عباس معروف به " ابوالوفاء بوزجاني" 20 صدرالدين نيشابوري 34 ابوبكر منذر نيشابوري
    7 عبدالملك بن محمد ثعالبي معروف به " ثعالبي " 21
    شيخ ابوالحسن محمد بن يوسف عامري نيشابوري
    35 ابوالفضل ميداني نيشابوري
    8 احمد بن محمد بن ابراهيم معروف به " امام ثعلبي" يا " ثعالبي" 22 فريدالدين عطار نيشابوري 36 محمد حسين نظيري نيشابوري
    9 امام الحرمين جويني فرزند عبدالله بن يوسف ملقب به "عبدالملك نيشابوري" 23 عميد الملك كندري 37 ابوعلي نيشابوري
    10 ابوعلي حسن بن محمد ميكال مشهور به "حسنك " 24 فضل بن شاذان 38 ابوالقاسم نيشابوري
    11  ابوالفتح عمر بن ابراهيم مشهور به "خيام نيشابوري " 25 ملا مقيم فوجي نيشابوري 39 اسحاق نيشابوري
    12 ابوعلي دقاق نيشابوري 26 ابوالقاسم قشيري ملقب به " زين الاسلام " 40 جعفر نيشابوري
    13 استادالائمه رضي الدين نيشابوري 27 محمد كاتبي ترشيزي ملقب به " شمس الدين" 41 واحدي نيشابوري
    14 سيد سراج الدين سگزي متخلص به " سراج " 28 محمد غفاري كمال الملك    


             
           خیام                                                                       عطار
     
          نيشابورامروز نيز افتخار آفرينان فراواني دارد كه ذكر همه آنان در اين مختصر نمي گنجد و تنها اشاراتي به اين بزرگواران مي نمائيم از جمله:
          يغما (شاعر خشتمال نيشابوري)، دكتر محمد رضا شفيعي كدكني،‌ محمد بيرياي گيلاني (شيدا)، دكتر رجبعلي مظلومي، آيت الله العظمي وحيد خراساني، استاد پرويز مشكاتيان، خسرو شاهاني، پروفسورحسين صادقي، مرحوم فريدون گرايلي، مرحوم پهلوان يعقوب علي شورورزي و...

    يغما، شاعر خشتمال:

    من رسالت دارم اندر شعر، جاي شبهه نيست                  شعر من وحي من و ديوان من قران من
    مي نويسم شعر با انگشت اندر خشــت خام                    گر بهـاي خامه و دفتـر نشـد امكان من
    پشـت مي مالـم گه خارش به ديوار ضخيـم                  تا نخاراند زمنت، پشـتم انگشــتان من
    مرده من بي كفن از فقر بايد شـد به خاك                  باخداي خويش، اين است اخرين پيمان من
          حيدر يغما در سال 1302 در روستاي صومعه از توابع نيشابور به دنيا آمد. دوران كودكي را در روستاي محل تولدش سپري كرد و در نوجواني با يك خانواده اربابي راهي نيشابور شد. سال هاي قبل از خدمت سربازي راكارگر منزل ارباب بود و بعد از انجام خدمت نظام به نيشابور بازگشت و كارگري پبشه نمود. سواد نداشت و در سي سالگي ازدواج كرد.
          يغما در حدود 40 سالگي اولين ابياتش را سروده و طي 24 سال از عمر شاعري اش بيش از 40000 بيت شعر سروده است و اين در شرايطي بود كه درون مايه اصلي شعر اوليه اش مسايل ديني، مدح ائمه اطهار- عليهم السلام- و حكايات و روايات مذهبي بود. سبك شعرش به تعبير ادبي سهل و ممتنع است و به روايت عوام، همه فهم. با هيچ چيز به اندازه بيابان انس نداشت و هرگز از شبگردي خسته نمي شد شعرهايش سراسر ستايش شب است و تنهايي و سكوت و بيابان.
          در سال 1347 اولين مجموعه شعرش را با عنوان « اشك عاشورا » چاپ كرد. سه سال بعد (1350) موفق شد با چاپ قبوض پيش فروش 50 ريالي هزينه چاپ رباعياتش را فراهم كند، در حالي كه تنها وجه معاش يغما كار يدي و خصوصاً خشتمالي بود.
         در سال 1355 نخستين مجموعه غزلياتش را با همكاري يك دوست متمول نيشابوري در پايتخت چاپ كرد. 10 سال بعد از آن با همت چند تن ديگر از دوستان خانوادگي وي « سيري در غزليات يغما » چاپ و منتشر گرديد. از ديگر آثار كه در مورد يغما منتشر شده « منتخب رباعيات يغما » و « شاعر خشتمال » و « ديوان حيدر يغما » مي باشد. يغما را هر كه يك بار مي ديد و مي نشست، هرگز رهايش نمي كرد و از يك بار بيشتر هر كه شعرش را مي شنيد، اگر هم اولين بارش بود عاشق مي شد.
          يغما در اسفند ماه سال 1366 به ديار ابدي شتافت. الهام و ايمان اصلي در طرح مربع شكل بناي آرامگاه يغما، از شغل شاعر؛ يعني خشت مالي نشات گرفته است. اين بنا در فاصله ي ميان باغ خيام و باغ عطار، در ميان قبرستاني عمومي، محل دفن شاعر، ساخته شده است.
    نان اگر بردند از دست تو ، نان از نوبساز                         در طريق عشقبازي تا به كي بايد دويد ؟
    جان اگر از پيكرت بردند ، جان از نوبساز                        تا به كي اميدواري ؟ بر هدف بايد رسيد
    آب اگر بر روي توبستند بي باكان دهر                           هر دو گيتي در بهاي يك نگه بايد فروخت
    توزاشك ديدگان ، جوي روان از نوبساز                          نقد جان گر خواست بهر بوسه اي ، بايد خريد        
    سركشان را رسم خانه سوختن آسان بود                                         غرق خون به بايد آن جسمي كه بايد خاك شد
    تا تو را دست است در تن ، خانمان از نوبساز                                   بر فراز دار به ، قدي كه مي بايد خميد
    خستگان را رسم و راه ساختن بود از ازل                                         شهد شيرين شهادت خورده ، ني جام شراب
    گر جهان تو برند از كف ، جهان از نوبساز                                      گر به زير تيغها دم بر نمي آرد شهيد
    خيره سرها را ، سري باشد به ويران ساختن                                      اي سوار مركب خورشيد ! خاكي كن ركاب
    گر كه ويران شد به رغم سركشان از نو بساز                                    زان كه راه عشق را با سينه مي بايد خزيد
    شكوه ات از آسمان بي جا بود اي آدمي                                        گر كه يغما ساكن كوي تو شد عيبش مكن
    تو خداوند زميني ، آسمان از نو بساز                                              با پر و بال شكسته ز آشيان نتوان پريد
    كيست خورشيد فلك تا بر تو صبحي بردمد ؟
    خود بكوش و مطلعي بهتر از آن از نو بساز
    شعر اگر شعر است و بر دل مي نشيند خلق را
    گر زبانت لال شد يغما! زبان از نو بساز

     

     

ارتباط با ما
سایر شهرستان ها
نیشابور، خیابان امام خمینی، امام خمینی 14    
05142222039 - 05142240907
05142225666
تمامی حقوق این پورتال متعلق است به اداره کل میراث فرهنگی ، صنایع دستی و گردشگری استان خراسان رضوی مجری پورتال : شرکت داده پردازی پویان ابتکار شرق